Talerz - perypetie Dra Syntaxa

piątek, lutego 26, 2016

Talerz angielskiej Wytwórni Adams z serii o Dr. Syntaxie

Udało mi się zakupić ostatnio ciekawy talerz - to połączenie ozdobnego reliefu na skrzydle i centralnie, transferowej dekoracji graficznej (czarna, ręcznie podkolorowana). Talerz jest duży (średnica 26 cm), wykonany ze śnieżnobiałej porcelany, w doskonałym stanie. Niewiarygodna była cena zakupu - w licytacji osiągnął niebagatelną kwotę 5,60 zł - więcej kosztowała przesyłka kurierska.

O wiele jednak ciekawsza jest historia przedstawiona na talerzu, jest to grafika słynnego malarza i karykaturzysty angielskiego Thomasa Rowlandsona, który cyklem grafik o Dr. Syntaxie zobrazował serię poematów napisaną dla Ackermann's Poetical Magazine przez Williama Combe (w latach 1809-11). Seria ta cieszyła się dużą poczytnością, bo ukazywała życie społeczne tych czasów, ze wszystkimi ich przywarami i kolorytem.




Rysunek na talerzu pochodzi z części trzeciej poematu Combe'a pt. Dr Syntax w poszukiwaniu żony 

Historie pokazane w postaci grafik były na tyle popularne, że zostały naniesione na serie porcelany: talerzy, wazonów, kufli, a sama postać Dra Syntaxa często występowała także w postaci figurek porcelanowych. Stały się gratką dla kolekcjonerów porcelany. Początkowo wykonywano je najczęściej w postaci jednobarwnego transferu (najczęściej kobaltowego), a później także wielobarwnych dekoracji.

Dr Syntax był jedną z popularniejszych fikcyjnych postaci dziewiętnastowiecznych, bohaterem historyjek cieszących się poczytnością i świetną sprzedażą. Georgiańscy widzowie nie mogli się wręcz nacieszyć przygodami zabawnego wikarego, który przeżywał swoje życiowe przygody.
Z czasem jednak Rowlandson i Combe postanowili "uśmiercić" postać Dra Syntaxa (1821 r.), podczas gdy wtedy jego wizerunek pojawił się masowo na talerzach, w postaci figurek, na guzikach, tabakierkach i chusteczkach w całej Wielkiej Brytanii. Rzeczywiście, okazało się wtedy, że postać była tak popularna, iż ​​brytyjscy producenci byli w stanie rozpocząć eksportowanie takich przedmiotów kolekcjonerskich za granicę (np. na rynek północnoamerykański).
Na tej podstawie możemy sądzić, że Dr Syntax miał sporo amerykańskich wielbicieli i pokazuje skalę i zakres handlu reprodukcjami karykatur między Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi w tym czasie.

Inny przykład scenki z postacią Dra Syntaxa na porcelanie
- na podstawie http://englishceramics.com/index.php/product/conversation/

Najciekawszym odkryciem dla mnie okazało się to, że Dr Syntax - przez wyrazistość swojej postaci - może być uznawany za pierwowzór postaci komiksowej, a przecież tekst powstał od ok. 1809 roku, grafiki nieco później. Wszakże wydawało mi się, że komiksy są pomysłem całkiem współczesnym. Co prawda we wczesnej historii komiksu napisano:
"To nie jest komiks. To nawet nie jest sekwencyjna seria obrazów (podobnie jak u Hogarthian'a)  czy nawet ilustracje powieści. Ale może to być postrzegane jako kamień milowy w historii komiksu, z powodu wpływu na Rodolphe'a Toepffera, który naśladował typ charakteru głównego, stylu rysowania i ogólnej atmosfery prowincjonalnej, beztroskiej. Wykorzystanie wybranego, jednego, charakteru wizualnego postaci, powszechnie uznanej i popularnej, z pewnością jest typowe dla wielu komiksów w przyszłości" (tłum. własne na podstawie).

Ilustracje Rowlandsona przedstawiają często dosyć dynamiczne akcje jakby zatrzymane na moment. Przedstawione w grafice postacie wyrażają wyraźną gestykulację 

Sygnatura z Wytwórni Adams

Zobacz także

0 komentarze