Kwiat lotosu

sobota, maja 17, 2014



























Kwiat lotosu

Kolejne wznowienie poświęcone jest roślinie, która ma duże znaczenie symboliczne - lotosowi. Pierwsza publikacja w 2010 roku.
Choć w kulturze orientalnej lotos jest uznawany za kwiat posiadający wiele symbolicznych znaczeń, to jego główną cechą jest to, że kwitnie w stojącej wodzie. Przez to postrzegany jest jako symbol czystości, bo mimo że kwitnie w mętnych wodach - pozostaje czysty i niewinny.
Zwija swoje płatki w ciemności by rozkwitać ponownie w pełnym słońcu - jest symbolem duchowego spełnienia. Uznawany za rodzaj objawienia, które pojawia się na powierzchni pierwotnej wody. Pąk lotosu symbolizuje rozwój potencjału ukrytego w ziarnie, z którego się wywodzi.
 
Uchodzi za symbol energii kosmicznej ze względu na fakt, że posiada osiem płatków (odniesienie do ośmiu głównych kierunków w przestrzeni). Dlatego często wykorzystuje się lotos w rysunkach mandali oraz yantras.
Lakshmi

Według Buddystów lotos reprezentuje naturę Buddy, nietkniętą przez otaczającą go Samsarę (kołowrót narodzin i śmierci). Buddyści używają go do obrzędów religijnych, cała roślina jest jadalna (konsumuje się przede wszystkim nasiona i kłącza), wykorzystywany jest do przygotowywania różnych potraw w całej południowo-wschodniej Azji.

Przykładem przedmiotów użytkowych ozdobionych motywem kwiatu lotosu są dla mnie dwa wisiorki przywiezione z Indii przez moją mamę. Pierwszy wykonany z drewna sandałowego (na zdjęciu), drugi został wykonany z kości słoniowej. Jeden z kwiatków, wiszący z przodu przypominał rodzimą konwalię, ale był zwrócony do góry.  Mama chcąc „utargować” z ceny pokazała sklepikarzowi, że kwiaty są jakby „do góry nogami” – uznała to za wadę. Sprzedający, bardzo zbulwersowany, oddając pokłony głową i ujmując wisiorek w dłoniach tłumaczył mamie, że to święty kwiat i zawsze płatki ma wzniesione w górę, także w tym wisiorku.

                         Wisior przedstawiający kwiat lotosu wykonany z drewna sandałowego 
                                                                - pochodzenie Indie



                                                              "Pole" lotosów

Natomiast w literaturze japońskiej często wykorzystuje się lotos jako symbol moralności.

W starożytnym Egipcie niebieski lotos był rośliną darzoną szczególnym szacunkiem, uważany za roślinę wizyjną i symbol źródeł życia, uznawany za najświętszy ze wszystkich. Jego kwiatów używano do przykrywania ciała faraonów. Stosowano go także jako substancję psychoaktywną, a także jako afrodyzjak. Trzeba jednak powiedzieć prawdę w tym miejscu, “lotosy” w malowidłach ściennych otwartego w 1922 roku grobowca Tutenhamona oraz rozrzucone na jego zwłokach, znane jako „lilie rzeki Nil” w rzeczywistości są znane jako „błękitne lilie wodne” (tłum. własne) (Nymphaea caerulea).  
 
Co ciekawe na nazwę lotos powołują się także mieszkańcy Sri Lanki (dawny Ceylon), dla których jest nim lilia wodna “błękitna gwiazda” (Nymphaea stellata). Jest ona uznawana za narodowy kwiat Sri Lanki.

Nyphaea stellata


W starożytnej Grecji był symbolem niewinności i skromności.

Lotos (Nelumbo Adans.) – rodzaj roślin z rodziny lotosowatych liczący dwa gatunki wodnych wieloletnich roślin zielnych. Ma liczne synonimy: bobowiec, bób wodny, nelumbo, nurzybób, nurzykłąb.
Gatunki:
lotos orzechodajny (Nelumbo nucifera Gaertn.)
lotos żółty (Nelumbo lutea Willd.)

Lotos orzechodajny (Nelumbo nucifera), to tzw. lotos właściwy, który zwykle rośnie w stojących zbiornikach wodnych w strefie równikowej od Australii po południowo-wschodnią Azję. W Japonii i Chinach lotos jest uprawiany. Jadalne są orzechy (bogate źródło skrobi), kwiaty oraz kłącza, z których robi się coś w rodzaju chipsów. Lotos odgrywa też szczególną rolę w wierzeniach hinduistów i buddystów. Pierwsi wierzą, że w kwiecie lotosu urodził się bóg Sziwa, drudzy - że kwiaty lotosu zakwitały zawsze tam, gdzie stąpał Budda.

Lotos - owocostan

Gdy kwitnie wygląda imponująco - ma nawet ponad 20 cm średnicy, jego płatki przechodzą od koloru białego do różu. Środek kwiatu jest żółty. Lotos orzechodajny jest w hinduizmie i buddyzmie rośliną świętą, a także z tego powodu częścią godła Indii.


                                                                     Nasiona lotosu

Gdy mowa o symbolice okazuje się, że istnieje też złoty lotos (Musa lasiocarpa).
To jednak odmiana ozdobnego... bananowca. Jego kwiaty, podobne do kwiatów lotosu, utrzymują się na roślinie ponad pół roku! Złoty lotos występuje jedynie w Chińskiej prowincji Junan, w górach do wysokości 2500 m. Jest najrzadszym gatunkiem bananowca na świecie. W 1997 roku, w USA było mniej niż 10 sadzonek złotego lotosu. Złoty lotos jest jednym ze świętych kwiatów w Buddyzmie. Często wykorzystywany do zdobienia buddyjskich klasztorów. Dorasta maksymalnie do 1,5 metra wysokości i idealnie nadaje się do hodowli w domu.

 Złoty lotos - ozdobna odmiana bananowca Musa lasiocarpa


Jeśli napisałam już tyle o lotosie, to nie mogę pominąć jeszcze historii kobiecych stóp zwanych lotosem. Istniał dawny chiński obyczaj krępowania stóp kultywowany od ok. X do początków XX wieku. Polegał na bandażowaniu stóp dziewcząt, celem ich skrócenia i deformacji prowadzących do pożądanego efektu estetycznego. Krótkie stopy były w Chinach symbolem wytworności i zapewniały właścicielce dobre zamążpójście. Krępowanie miało także podtekst erotyczny.
Po zagojeniu ran i zakończeniu procesu dojrzewania, najkrótsze stopy kobiet, zwane "złotym lotosem" miały 7-10 cm długości. Zwykle to matka doglądała krępowania stóp u córki, bo krótkie stopy były istotną kartą przetargową podczas swatania dziewczyny i umożliwiały awans społeczny. Im krótsze stopy - tym większy awans.
Piękność wymaga cierpienia; każda para zabandażowanych stóp kosztuje wannę łez (chińskie przysłowie).
Na całe szczęście w komunistycznych Chinach pod groźbą śmierci nakazano kobietom zrezygnować z krępowania. Ze zrozumiałych względów nie umieszczam zdjęć w tym wątku, są zbyt drastyczne.

Na zakończenie wspomnę, że istnieje też pozycja lotosu (Padamasana) - stosowana przy medytacji, a znana już w starożytnych Indiach. Jest specyficznym rodzajem siadu skrzyżnego, w którym lewa stopa znajduje się na prawym udzie oraz prawa stopa na lewym udzie. Podeszwy stóp powinny być skierowane do góry, a kręgosłup i plecy wyprostowane. Pozycja Lotosu jest najbardziej prawidłową pozycją dla poszukujących oświecenie, stąd jej powszechność w Buddyzmie i Hinduizmie oraz Zen.
Nazwa pozycji lotosu znana jest także w sztuce erotycznej.
 
 Padamasana

Zobacz także

0 komentarze