Szkło z Wyspy Murano

piątek, lipca 24, 2015

Drzewko z ptaszkami z Wyspy Murano

Zupełny przypadek sprawił, że szkło z Murano trafiło w moje ręce. Niedawno spotkałam swoje dwie koleżanki, z którymi nie widziałam się przeszło 20 lat. Gdy gościłam je w swoim domu nawijałam o swoich różnych zbieraczych skrzywieniach charakteru. I tak okazało się, że jedna z nich akurat nie ma co zrobić (a żal przecież wyrzucać!) ze szklanymi przedmiotami dekoracyjnymi ze swojego domu. Tym sposobem otrzymałam od niej piękne przedmioty ze szkła.


Gdy zobaczyłam co mi przywiozła, nie mogłam wyjść z podziwu - przedmioty z Murano są przecież podziwiane za kunszt rzemieślniczy na całym świecie. Głównym bohaterem dzisiejszego posta jest drzewko z ptaszkami. Przyznam, że widywałam rozmaite wyroby weneckie: wazony z kolorowego szkła z zatrzymanymi w masie nieregularnymi pęcherzykami powietrza, słynne lustra (o jednym takim do swojego domu ciągle przecież marzę), drobną biżuterię ze szkła, czy spektakularne żyrandole szklane w pastelowych kolorach... wymieniać można długo. Można w Polsce spotkać i kupić przedmioty wykonane w Murano, jednak sporą przeszkodą jest wysoka cena tych przedmiotów.

Polecam obejrzenie filmu o historii szkła z Murano pt. "Murano: między wodą a ogniem" (wersja angielska, ok. 30 minut).

Kwitnące drzewko ma wysokość ok. 22 cm, szerokość 16 cm. Na nim znajduje się sześć zielonych ptaszków. Konary i pień drzewka są wykonane z przezroczystego szkła w kolorze lawendowym. Przedmiot wykonany został w technice Flame Working, która polega na tworzeniu wyrobów bezpośrednio w płomieniu. Artysta tworzy czasem bardzo wymyślne kształty wykorzystując jedynie swoje umiejętności. 

 



Wszystkie rodzaje Murano Glass wytwarzane są ręcznie. Najbardziej charakterystyczne są wykonane w technikach: Millefiori, Zanfirico, Calcedonio, Reticello,  Aventurina czy Filigrana itd. Cechą wspólną wszystkich rodzajów Murano Glass jest miejsce ich wytwarzania, a także skład chemiczny oraz identyczna rozszerzalność liniowa (COE 104), która jest  niezmienna od setek lat. Techniki wykorzystywane przy produkcji wyrobów w Murano przez wieki były pilnie strzeżone. Do dzisiaj zaleca się kupowanie wyrobów tylko opatrzonych odpowiednimi certyfikatami, potwierdzającymi ich autentyczność.

Wiele terminów używanych w produkcji szkła weneckiego ma znaczenie historyczne, pochodzą one  albo z dialektu weneckiego lub trzonu słowa. Poniżej przedstawiam krótki opis niektórych z najbardziej powszechnych nazw technik:
Aventurina - czasami określana jako "avventurina" lub "adventurina"Jest to sztuka strącania osadów miedzi w szkle, która była ściśle strzeżoną tajemnicą - rozwinęła się w XVII wieku. Pochodzenie słowa jest czasem błędnie przypisane do "avventura" (przygoda), zamiast poprawnego "Ventura" (Fortuna czy szansa), ale oba doskonale oddają wyobrażenie o charakterze i efekcie tej techniki. 
Calcedonio imitujące kamień szkło, agat (zwany "calcedonio" w języku włoskim i odmiana kwarcu), z żyłami w kontrastującym kolorze, biegnącymi przez głębie koloru masy szkła. Jest ona wytwarzana przez mieszanie barwników i połączenie różnych rodzajów szkła. 
Filigrana - metoda infuzji linii lub siatek koloru (pierwotnie głównie białego) na szkle, która jest uzyskiwana przez nałożenie cienkich "prętów" z przezroczystego szkła by powstał kolorowy gwint wewnątrz, łączenie ich ze sobą, a następnie formowanie ich do postaci walca. 
Ghiaccio - sposób, aby uzyskać wrażenie spękania  przez gwałtowne obniżanie temperatury gorącego szkła w zimnej wodzie, a następnie pokrycie tej "trzaski" inną warstwą szkła. technika stosowana głównie od XVI do XVIII wieku. Termin pochodzi od włoskiego słowa "lód".
Lattimo odnosi się do białego szkła produkowanego w XV wieku naśladującego porcelanę, efekt uzyskiwano przy użyciu cyny i ołowiu. Słowo pochodzi od "latte" (mleko). 

Millefiori (tysiąc kwiatów) jest techniką rozciągania i kształtowania wielokolorowych prętów. Zwykle dodaje się kolory i kształt jest wprowadzony, wówczas roztopione szkło jest rozciągane, aż otrzymuje się długie, cienkie "trzciny" szkła. Mogą być potem cięte i stosowane w postaci kulek lub np. w produkcji murrina (przyciski do papieru). 
Murrina odnosi się do utrwalania wielu kawałków wielobarwnych wzorów (patrz Millefiori powyżej), a następnie ich fuzję (połączenie), często w metalowy pierścień, tworząc bazę, wisior lub przycisk do papieru. Szkło może też być ponownie umieszczone w piecu i rozdmuchiwane.
Sommerso, to kolorowe nici lub wzory, które są następnie zanurzone ("sommerso"), w warstwie przezroczystego lub barwionego szkła w celu utworzenia efektu warstwowego.
(na podstawie http://www.venetian-glass.info/glossary.php - tłum. własne)

Przy okazji sfotografowałam trzy wisiorki ze szkła weneckiego, które mam od dość dawna i noszę jako ozdoby - najczęściej w porze letniej. Nie ma pewności co do tego czy pochodzą z Wenecji (były zakupione w Polsce).

Biżuterię wykonuje się różnymi technikami.
Fusing jest charakterystyczny dla płaskich i prostych wyrobów powtarzalnych. W początkowym etapie układa się mozaikę z ciętych kawałków szkła, a następnie stapia się je w piecu.
Flame Working to technika polegająca na tworzeniu wyrobów bezpośrednio w płomieniu.
Bead Making to technika zarezerwowana wyłącznie dla do produkcji szklanych kulek. Praca odbywa się w płomieniu palnika. Szklane kulki powstają przez natapianie rozgrzanego szkła na rurkę miedzianą. Tę technikę można obejrzeć na podstawie moich zdjęć wykonanych podczas pokazu w Pradze. Więcej tutaj.




Zobacz także

0 komentarze