Demitasse

sobota, listopada 14, 2015


Mała filiżanka (demitasse) z wytwórni Nasco (Japonia)

Na maleńką filiżankę natrafiłam przypadkowo, spodobał mi się kształt, ręcznie malowane zdobienia i mały ptaszek, który usiadł na uszku. Przy okazji nasunęło mi się, że dla zbieraczy z niewielkimi powierzchniami do eksponowania zbiorów zbieranie takich maleńkich cacek może być fajną alternatywą. Tym bardziej, że wiele wytwórni porcelany produkuje specjalnie takie kolekcjonerskie filiżanki. Można zabawić się w kolekcjonowanie rozmaitych zdobień, stylów, kolorów itd.

Demitasse (fr. / dɛmɨtæs / oznacza "pół szklanki") to mały kubek używany do podawania tureckiej kawy lub espresso. W niektórych językach nazywany fincan, fildžan, filxhan lub φλιτζάνι (flidzáni). W języku hiszpańskim nazywany jest pocillo.


 
  Filiżanka z ptaszkiem (papużką?)

Demitasse zazwyczaj ma około 60-90 ml (2-3 uncji) pojemności - o połowę mniej od pełnej filiżanki kawy,  której objętość w kawiarni wynosi około 120 ml (4 fl oz). Zazwyczaj są one wykonane z ceramiki czy porcelany, towarzyszą im dopasowane spodeczki, ale niektóre kawiarnie i wytwórnie porcelany  produkują również specjalne kolekcjonerskie odmiany demitasse [1] [2]. Inny rodzaj demitasse to mała szklanka w metalowym uchwycie.

W temacie demitasse przytoczę fragment mojego postu Filiżanki , w którym prezentowałam już filiżankę z Litwy.
Kolejna filiżanka do espresso (średnica 6,6 do 8 cm z uszkiem, wysokość 7,5 cm) pochodzi z litewskiej wytwórni porcelany kostnej Jiesia. Lekka, półprzejrzysta porcelana zdobiona ręcznie dekoracją w kolorze turkusowym (miętowym) i złoceniami. Spodeczek o średnicy 12 cm.


Filiżanka do mokki z porcelany kostnej, seria Dizainas z wytwórni Jiesia (Kowno, Litwa)

Wzory w kolorze miętowym i złocenia ręcznie malowane

Sygnatura

Kolejna filiżanka trafiła do mnie parę dni temu, znalazłam ją w second handzie w towarzystwie małego mlecznika. Bardzo lubię kobaltowe dekoracje i bez chwili zastanowienia kupiłam te maleńkie cacka za przysłowiowe grosze. Byłam bez okularów do czytania i od razu nie odczytałam sygnatury. Jakie było miłe zaskoczenie, gdy po przyjściu do domu rozpoznałam oznaczenie i napisy z Tułowic. Tym bardziej się ucieszyłam, bo akurat tej znanej polskiej śląskiej manufaktury


Średnica filiżanki to 8 cm, wysokość 5 cm, a średnica talerzyka 12 cm

Sygnatura z Tułowic (dawniej Tillowitz)

Jest to "Znak powojenny, z czasów, gdy zakład zmienił właściciela na państwowego o nazwie "Zakłady Porcelitu Stołowego Tułowice". W tym czasie w fabryce produkowany był porcelit. Znak kształtem nawiązuje do znakomitej przedwojennej przeszłości. W wieńcu literki: R (Reinhold) i S (Schlegelmilch) zastąpiono literkami: P (Porcelit) i T (Tułowice). Dodatkowy napis pod wieńcem zmieniono z "Tillowitz" lub "Germany" na "Tułowice". Często pod znakiem znajdował się napis "Made in Poland". Znak był stosowany od połowy lat 50-tych do początku lat 90-tych XX wieku, kiedy to zakończono produkcję porcelitu" [3].

 

Filiżanka na stopce ze złoconym dekorem i widocznymi w tle kobaltu reliefami
__________ 
 [1] Demitasse cup and saucer, "Imari" pattern. Yale University Art Gallery 
 [2] Inne przykłady demitasse
 [3] Cyt. za Porcelana Tułowice - strona miłośników tułowickiej porcelany

Zobacz także

0 komentarze